چالش‌های مادران شاغل در مراقبت و نگهداری از فرزندان و اثر آن بر خواست زوجین به فرزندآوری

نگهداری و مراقبت از فرزندان خردسال، از جمله مسئولیت‌ها و وظایف مهم در خانواده است که مطابق با انتظارات اجتماعی و فرهنگی بر دوش والدین نهاده شده است. احساس مسئولیت و اندیشه در مورد چگونگی ایفای وظیفه نگهداری از کودک پس از تولد فرزند، یکی از ملاحظاتی است که می‌تواند خواست و تصمیم زوجین برای فرزندآوری را شکل/ تغییر دهد. به‌ویژه زمانی که مادر شاغل باشد، دغدغۀ ذهنی والدین در زمینه این مسئولیت مضاعف و جدی‌تر می‌شود. مقاله حاضر با تحلیل داده‌های یک پیمایش در میان مادران شاغل، قصد دارد ارتباط میان تشویش‌ها و دغدغه‌های ذهنی نگهداری و مراقبت از فرزند را با تمایلات و تصمیم‌های فرزندآوری آنان مطالعه نماید. برای این منظور، داده‌های تحقیق برمبنای پرسشنامه آنلاین گردآوری شده است. نمونه تحقیق شامل 392 نفر از زنان همسردار شاغل در سازمان تأمین اجتماعی بودند که به‌صورت تمام‌شماری، مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته‌ها نشان داد 38 درصد از زنان مورد مطالعه قصد فرزندآوری بیشتر دارند و 40 درصد اعلام داشتند قطعا قصد فرزندآوری ندارند. از نظر زنان شاغل، یکی از چالش‌ها و موانع فرزندآوری مشکلات مربوط به مراقبت از فرزند است. درحالی‌که 38 درصد از مادران، در بارداری‌های پیشین، از حمایت خانواده برای مراقبت از فرزند برخوردار بودند، اما درحال حاضر فقط 16 درصد از آنان انتظار دارند که بتوانند از حمایت والدین و اقوام برخوردار باشند و 57 درصد، قرار است خود یا همسرشان این مسئولیت را عهده‌دار شوند. همچنین 27 درصد نیز گزینه مهدکودک و پرستار خانگی را در نظر دارند. بیشترین مسئله پاسخگویان در رابطه با نگهدای از فرزند به هزینه بالای مهد کودک، نبود مهد کودک در نزدیکی منزل یا اداره، نبود پرستار یا مراقب خانگی مطمئن، و کیفیت پایین مهد کودک مربوط بوده است. در این مطالعه 86 درصد از زنان اظهار داشتند چالش مراقبت از فرزند تاثیر زیادی روی تصمیمات فرزندآوری آن‌ها در آینده دارد. بنابراین، توجه به رفع چالش‌های زوجین از طریق افزایش تسهیلات مراقبت از کودک، توسعه بیشتر مراکز ارائه خدمات مراقبتی، و بهبود کیفیت آن‌ها، و سرانجام ارائه تنوعی از گزینه‌های مراقبت از فرزند به‌منظور پاسخگویی به نیازهای خانواده‌ها لازم است در دستور کار سیاست‌های جمعیتی کشور قرار گیرد.