هرزه‌نگاری رسانه‌ای، هتک حیثیت و قلدری سایبریِ ناقض امنیت اخلاقی، از جمله جرایم علیه عفت است که افزایش رهاشدگی نوجوانان در بیکرانِ اینترنت در پی تغییر سبک زندگی مدرن و فزونیِ ساعات تنهابودگیِ نوجوانان، علاوه بر تشدید گسست نسلی والدین و فرزندان در خانواده مسلمان، چالش‌های حقوقیِ کیفری (بزه‌دیدگی ـ بزهکاری مجازی) را به مصائب خانواده مسلمان افزوده است. سیاستگذاری جنایی، به مثابه تنها دانش راهبردیِ حاکمیتی در منظومۀ علوم جنایی، با کشف مخاطرات نوپدید اقدام به طراحی الگوی جرم‌انگاری، دادرسی، کیفرگذاری و تدابیر پیشگیرانه از بزهکاری و بزه‌دیدگی می‌کند و سیاست جنایی ایران در پایش، پیشگیری و کیفرگزینی بر جرایم سایبریِ منافی عفت و اخلاق نوجوانان، همواره سیاستی پویا و بینارشته‌ای بوده است با ترجیح دو رهیافت پیشگیریِ وضعیت‌مدار و رشدمدار بر کیفرگریِ سزاگرا، به حمایت افتراقی از نوجوانان در راستای پاسداشت کرامت انسانی خانواده از طریق وضع اسناد بالادستی، قوانین عادی و مقرراتِ اجرایی پرداخته است. بسیاری از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، جزء اسناد بالادستی نظام سیاستگذاری جنایی ایران محسوب می‌شود. سیاست جنایی تقنینی در قبال بزه‌دیدگی اخلاقی نوجوانان در فضای مجازی، علاوه بر مواد 742 و 743 قانون مجازات اسلامی و بند 9 ماده 10 قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، در یک راهبرد آینده‌پژوهانه توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی، در قالب دو سند اخیرالتصویب «سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران» و «اساسنامه بنیاد ملی پویانمایی ایران» حمایت ویژۀ غیرمسبوق به پیشینه شد. این دو مصوبه، ضرورت اصلاح و تصویب قوانین و مقرراتِ پیشگیری از بزه‌دیدگی و بزهکاری نوجوانان در فضای مجازی را ایجاب می‌کند. این مقاله، به روش توصیفی تحلیلی، از منظر «جرم‌شناسیِ حقوقیِ انتقادی» پس از نقد سیاست کیفری کنونی ایران که تنها انتشار محتویات مستهجن، آموزش و تسهیل ارتکاب به اعمال منافی عفت در فضای مجازی، انتشار تصویر خصوصی افراد و... را جرم‌انگاری کرده، اما توزیع، به اشتراک‌گذاری و ساخت تصاویر مستهجن از کودک را مغفول داشته است، دو مصوبه فوق‌الذکر از شورای عالی انقلاب فرهنگی را اسناد بالادستی مهمی در سیاستگذاری جنایی جهت رفع ایراد فقدان حمایت خاص از کودکان و عدم‌تفکیکِ دقیق بین نوع اعمال ارتکابی در نظام حقوقی ایران می‌داند.
نویسنده(گان):
مهدی خاقانی اصفهانی
چکیده:
کلیدواژه:
شورای عالی انقلاب فرهنگی، بزه دیدگی اخلاقی سایبری، جرم شناسی رشدمدار، هوش مصنوعی اخلاق بنیاد.