در دهه‌های اخیر، شبکه‌های اجتماعی به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی جوانان تبدیل شده و تأثیر عمیقی بر فرآیند اجتماعی شدن و شکل‌گیری هویت آنها داشته‌اند. در جوامع مسلمان، این تأثیرات به دلیل مسائل فرهنگی و دینی دارای ابعاد منحصربه‌فردی هستند. این پژوهش به بررسی تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر الگوهای نقش‌پذیری و شکل‌گیری هویت جوانان مسلمان در شهر ری پرداخته است. روش‌شناسی این پژوهش از روش پیمایشی بهره گرفته است. جامعه آماری شامل کلیه جوانان شهر ری و نمونه آماری شامل ۳۸۴ نفر از جوانان ۱۵-۲۹ سال بود. داده‌ها با پرسشنامه‌های معتبر و پایا که به منظور سنجش دقیق متغیرهای مورد مطالعه طراحی شده بودند، جمع‌آوری شدند. پایایی این پرسشنامه‌ها با استفاده از ضریب آلفا کرونباخ ارزیابی و تأیید شد. برای تحلیل داده‌ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که شبکه‌های اجتماعی به طور قابل توجهی بر الگوهای نقش‌پذیری و شکل‌گیری هویت جوانان مسلمان در شهر ری تأثیر گذاشته‌اند. شبکه‌های اجتماعی به جوانان کمک کرده‌اند تا هویت‌های جدید خود را کشف و تقویت کرده و باعث تغییر در نقش‌های اجتماعی سنتی آنان شده‌اند. همچنین، میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی به طور معناداری با سطح پذیرش فرهنگی جوانان مرتبط بود و استفاده بیشتر از این پلتفرم‌ها منجر به پذیرش و تنوع فرهنگی بیشتر در میان آنان شد. در فرضیه‌های دیگر، شبکه‌های اجتماعی موجب افزایش تعارضات هویتی در میان برخی از جوانان شده‌اند و به عنوان منبعی برای آموزش غیررسمی منجر به رشد توانمندی‌های آنان شده‌اند. همچنین، عوامل فرهنگی و مذهبی نقش مهمی در نحوه استفاده و تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر جوانان داشتند. این نتایج نشان می‌دهند که شبکه‌های اجتماعی می‌توانند فرصت‌ها و چالش‌های منحصر به فردی برای جوانان مسلمان ایجاد کنند. نتیجه‌گیری پژوهش بر لزوم برنامه‌ریزی صحیح و آموزش هدایت شده برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی تأکید دارد. پیشنهاد می‌شود که سیاست‌گذاران و نهادهای آموزشی برنامه‌های جامع‌تری برای ترویج استفاده بهینه از شبکه‌های اجتماعی تدوین کنند تا جوانان بتوانند در فرآیند هویت‌یابی به شکلی سالم‌تر گام بردارند.
نویسنده(گان):
رضا حشمتی
چکیده:
کلیدواژه:
شبکه‌های اجتماعی، الگوهای نقش‌پذیری، هویت‌پذیری، جوانان، جوامع مسلمان، تأثیرات فرهنگی.