رفتن به محتوای اصلی
• خانواده محور اصلی حفظ کرامت انسانی در جامعه اسلامی در جهان معاصر
• ازدواج و کرامت انسانی در خانواده اسلامی و تجرد و چالش‌های آن در جهان معاصر
• نقش حجاب در استحکام خانواده مسلمان و ضرورت آن در حفظ کرامت انسانی
• اخلاق جنسی مسلمانانه در جهان معاصر
• خانوادۀ مسلمان، فضای مجازی و تفریحات در جهان معاصر
• چالش‌های جهان معاصر برای خانواده در جامعه اسلامی: مهاجرت، سقط جنین، تحولات علمی، جمعیت، اقلیت‌ها و...
• خانواده و قرابت‌های نوپدید در جهان معاصر: فرزندخواندگی، رحم جایگزین، لقاح مصنوعی، اهدای تخمک و جنین و ...
• اقتصاد خانواده مسلمان: اشتغال مادران و همسران، صنعت حلال و ...
• کرامت انسانی و خانواده در قرآن کریم

حکم فقهی و عوامل جامعه شناختی جایگزینی حیوانات به جای فرزندان

نویسنده(گان):
زهره غلامی معصوم آبادی
چکیده:

انتخاب همزیستی با حیوانات توسط خانواده‌ها و جایگزینی حیواناتی مثل سگ، گربه و در مواردی حیوانات غیر اهلی به جای فرزندان از ملاحظات بسیار جدّی و مغفول در مسئله کاهش جمعیّت می‌باشد. آمارهای جمعیّت، افزایش سن ازدواج، فراوانی کلینیک‌های دامپزشکی، پت شاپ ها، کافه‌های حیوانات، نشان دهنده سبک خاصی از زیست با حیوانات است. جایگزین نمودن حیوانات، به جای یک عضو خانواده، یکی از مسائلی است که با گسست هسته‌های خانوادگی به مرور وارد زندگی طبقه مرفّه کشور شده و پس از آن به تمام لایه‌های اجتماعی در شهرهای کوچک و بزرگ راه پیدا کرده است و موجب از بین رفتن کارکردهای خانواده همچون جمعیّت، فرزند خواهی و پایداری خانواده شده است. آثار مخرّبی که حیوان فرزندی همچون زوال خانواده و تولید نسل به دنبال داشته، باعث شده است؛ پژوهش حاضر با مصاحبه از افرادی که حیوان فرزندی را برگزیده اند؛ بتواند به دو عامل مهمِ تنهایی و ترس از فرزندآوری دست یابد. در مقام بیان حکم فقهی این پدیده، قاعده کرامت یا به عنوان یک ضرورت با توجه به فقه مقاصدی‌ها و یا به حکم وجوب حفظ کرامت با توجه به کتاب و سنّت، با قاعده تسلیط برای جواز اختیار حیوان فرزندی در تعارض قرار می‌گیرد و قاعده کرامت بر آن مقدّم می‌شود. همچنین با اثبات منکَر، ضرری و لهوی بودن حیوان فرزندی، حکم حرمت ثابت می‌شود و قاعده لاضرر بر اصل تسلیط مقدّم می‌شود. از حرمت حقوق حیوانات و تعیین نوع سلطنت بر حیوانات، عدم رضایت شارع بر چنین زیستی کشف می‌شود. پردازش در این مقاله، تحلیلی، توصیفی و گردآوری در آن به روش کتابخانه‌ای است.

کلیدواژه:
کرامت انسانی، فرزند خواهی، اصل تسلیط، حرمت اهلاک نسل، زوال خانواده، قاعده لاضرر.