پژوهش حاضر درصدد مطالعه و تحلیل تغییرات حاصله در عرصهی روابط و تعاملات اجتماعی در ازدواجهای نابهنگام به شکل زودرس بوده است. دادههای پژوهش با استفاده از تکنیک مصاحبه نیمهساختیافته در بین کسانی جمعآوری شد که تجربهی ازدواج نابهنگام به شکل زودرس را داشتهاند. مشارکتکنندگان تحقیق از چهار شهر واقع در استان خراسان رضوی شامل بجستان، گناباد، تربت حیدریه و بردسکن با استفاده از روش نمونهگیری نظری و گلولهبرفی انتخاب شدهاند. مصاحبهها تا زمان دستیابی به اشباع نظری ادامه یافت و در نهایت با 18 نفر مشارکتکننده مصاحبه انجام شد. جهت تحلیل دادههای تحقیق از روش تحلیل تماتیک یا تحلیل مضمون استفاده شد. با تحلیل مصاحبهها، 4 مقولۀ اصلی، 8 زیرمقوله و 44 مفهوم بدست آمد که نشاندهندۀ تغییرات حاصله در ازدواجهای نابهنگام به شکل زودرس است. مقولات بدست آمده شامل دو بخش پیش از ازدواج و پس از آن شامل میشود. پیش از ازدواج مشارکتکنندگان تحقیق آرمان گستردهسازی روابط اجتماعی همچون ارتباطگیری با دوستان بیرون از فضای مدرسه و ارتباطگیری با خویشاوندان مذکر را در ذهن میپروراندند. اما پس از ازدواج، از یکسو گسست روابط اجتماعی (نظیر قطع پیوند با گروه همسالانن و عاملین نظام آموزشی) و از سوی دیگر ضعف روابط اجتماعی (شامل تضعیف پیوندها و روابط اجتماعی با خانواده خاستگاه، کاستی در تعاملات با شوهر و ضعف پیوند کودک ـ مادر با فرزند) را تجربه میکنند. علاوه بر این، ناامیدی مشارکتکنندگان از برقراری روابط اجتماعی سازنده در دنیای واقعی آنان را به سوی روابط اجتماعی در فضای مجازی همچون عضویت در شبکههای اجتماعی جهت جبران کاستیهای به وجود آمده از روابط اجتماعی در دنیای واقعی میکشاند. بدین ترتیب میتوان نتیجه گرفت که کاستی و تضعیف روابط اجتماعی، احساس خسران و از دست دادگی را در آنان به وجود میآورد به نحوی که خود را در در فضا معلق احساس میکنند که میتوان از آن به «تعلیق» یا «گسست» اجتماعی یاد کرد.
نویسنده(گان):
عهدیه اسدپور ، راضیه رایان پور
چکیده:
کلیدواژه:
ازدواج نابهنگام، تعاملات اجتماعی، خراسان رضوی، گسست روابط اجتماعی، ضعف روابط اجتماعی